1 - Farz olan ilim: Bu; tevhidle, akaidle, farz olan rükunlarla, farz olan ibadetlerle, kişinin ticaret gibi hak-hukukların söz konusu olduğu dünyevi meselelerde kendisine farz olan konularla, haram ve helaller vs. gibi şeylerle ilgili yapılan ilimdir.
2 - Müstehap olan ilim: Bu, müstehap olan meselelerle ilgili yapılan ilimdir. Tabi ki bu, fertler tek tek söz konusu olduğunda müstehap hükmünü alır. Fakat ümmet söz konusu olduğunda müstehap olan ilimler farz-ı kifaye hükmünü alır. Çünkü bununla din korunur.
3 - Farz-ı kifaye olan ilim: Bu, mubah olan ve müslümanlara faydalı olan ilimlerle ilgili yapılan ilimdir ve faydalı ilimlerin hepsini öğrenmek müslümanlara farzı kifayedir. Tıp, sanaatler, diller gibi...
4 - Haram olan ilim: Bu, haram olan ve kişiyi harama sevkeden meselelerle ilgili yapılan ilimdir. Sihri öğrenmek, müzik öğrenmek gibi...
Akıl baliğ olan ve okuma yazma bilip delilleri anlayabilen her müslümana tevhidi ve İslam'ın rükunlarını delille bilmesi farz-ı ayndır.
Bu konuda taklit yapmaları caiz değildir.
Fakat okuma-yazmayı bilmeyen, delilleri anlayamayan kimselerin ise;
Allah'ın birliğine, Muhammed aleyhisselam'ın rasullüğüne, öldükten sonra dirilmeye, cennete ve cehenneme, yaşadığı ortamda yapılan bütün şirklerin batıl ve sapık olduğuna kesin olarak, şeksiz şüphesiz inanmaları farzdır.
Böylece bu kimseler delilleri öğrenmeseler, delillerle konuşamasalar bile müslüman sayılırlar. Zira avam olan kimselerin çoğu, kendilerine delil söylense bile, söylenen delillerin manasını anlamazlar.
Akıl Baliğ Olan Her Müslümanın Bilmesi Gerekenler
YaMaN_